Khamis, 21 Januari 2016

SEKNIKE BEBUWOH JAMAN DULU

Coghetan....Anok Seluwang Manong
       Taim kume gheghenik dulu.....ghasenye ade seknike macam buwoh yang boleh dimakan. Ghalitnye... oghang tetuwe, mok bapok ato kengkawan yg lebih tuwe yang ngajonye. Dalam kehidupan sehaghiyan....bebudok jaman dulu ni....kalu buwehnye agok kuwat, memang sangat amat handeinye....lagi le banyok pengalamannye.
Besenye daghi ilmu pengetahuwan yang udoh diajo oleh mok bapok....kume yang gheghenik ni akan nighu.. mole le nerei nok mencaghi sendighi...biasanye bebuwoh utan ato bebuwoh semok beluko dalam kampung.
      Tapi bebudok jaman sekaghang..apoh tak hei...deme kenei pun ijok...nyebut name pun tak tawu...ape toh lagi meghase makannye. Tapi anok teman.....teman ajo dan keneikan...teman bagi deme ghase... tapi bukan semuwe pokok buwoh ni ade lagi..udoh pupuih.
        Bebuwoh ini ade yang bemusim, ade yang sesekali je tejumpe, ade yang bebuwoh sepanjang musim. Kalu bebuwoh hutan...biyasenye musim penghujung bebuwoh kayu kampung.
Aktibiti ni ghalitnye kume lakukan pade musim cuti skoloh atopun aghi minggu. sambei masuk utan pegi ngaie ikan, nyeghat bughung atopun nyeghat landok atopun taim nyusup nyasap semok beluko nyetit bughung. Atopun taim ke kebun ato ke bendang...mok bapok ngajo ngenei pepokok ini. Kalu tejumpe bebuwoh yang boleh di makan..satu nikmat pade kume. Jaman itu nok meli cekelat sebijik duwe pun susoh...apetoh lagi seknike jajan macam sekaghang.
Bebuwoh yang selalu kume jumpe tumbuh liyo menjalo meghate semok beluko....yang boleh dimakan antaghenye:

buwoh letup mude 
Buwoh hutan dan bebuwoh semok beluko:


buwoh letup yang masok
Buwoh leletup...ghasenye maneh dan bebiji. ghone kunen bile masok..bughungpun gemo. Beghebut le kume kalu buwohnye sikit. Tapi jaman itu...kalu beghebut pun ijok le hakab...semuwe boleh meghase.
 Gemo tumbuh liyo menjalo ateh pokok ghenik lain. Pasei namenye leletup?......Gamoknye diye meletup dalam molut bila makannye...ha..ha.. Daghi maklumat oghang tetuwe pokok ni yaamat banyok khasiyatnye. Daghipada buwoh, pucuk, daun dan akonye begune bebno dalam peghubatan teghadisional. Sangat baguih untuk meghawat batuk (inum ayo ghebuihnye) gatei gatei pade kulit, meghawat luke dan sekinike. Tapi yang tentu deme dedulu ngambit pucuk buwat ghebuih nyicoh sambei belacan pekat....fuyooo....lagi baguih kalu campo sayo dawun salang dan nasin...labun tak gune kome oiii....



Buwoh lain yang jadi peberet kume ialah buwoh cedung atopun deme panggei aghe cedung. Tumbuh liyo di kawasan lembab spt tepi tepi sungei dan peghodu lalang tanoh belemboh. Buwoh ini sedap dan boleh mengenyangkan kalu makan. Yang masoknye yaamat maneh. Kalu yang mude boleh buwat ulam cicoh sambei nyo.Tumbuh tang pangkei batang pokok. Kekadang kalu tejumpe peghodu pokok yang udoh dekat nok masok...ade kengkawan yang tak siyo ngabo. Deme manteinye sampei licin...ngulang ke pokok dalam seminggu. Ghalitnye kalu kume nyeghat bughung moboh..pakei  peghekat getoh...mentaghe nunggu jeghat kene..kume mantei cedong ni...Sebab ariye tu bughung banyok, demepun gemo makan buwoh ni.

Buwoh lembe...pokoknye banyok tumbuh dalam kebun yang ghedup dan lembab. biyasenye dalam kebun getoh. ghalitnye kume ngogek pangkei pokok lembe...lepaih taim nogheh atopun taghe nunggu susu getoh penuh pot...ghasenye yang maneh maneh kelat...nyebabkan suka kume makannye...boleh juge namboh tenage. Kalu pokoknye udoh bebunge kunen...itu tande ade buwoh lembe yang udoh masok tang pangkeinye....caghe ngambit...kene koghek sikit tang pangkeinye atopun cabut teghuih pokok tesebut. ke dalam tanoh.|


Buwoh kunco
Buwoh kunco....Pokok ni  tumbuh meliyo dalam hutan beluko. Bughung gemo sangat makan buwoh ini. Ghalitnye kume nyetit bughung di kawasan ini...lepaih tu kume manjat ngambit buwohnye ghase masam masam maneh.

Ghate ghate kalu masuk semok beluko itule yg jadi kegemoghan kume..kebanyokannye buwoh yg ghase maneh dan membeghi tenage sebenonye.


buwoh peghoh
Buwoh peghoh....Mengkalu masuk hutan biyasenye kume ngutip bebuwoh hutan. Musim ini selalunye selepaih abeh musim bebuyoh kayu di kampung. Buwoh ini boleh dijadikan duwet bile dijuwei...masok ghebuih ato goghen bako macam buwoh beghangan.  Buwoh peghoh ghasenye sedap dan belemok...tapi kalu silap temakan 'mate putiknye' boleh nyebabkan sakit peghut.

Buwoh sentui....pokoknye beso dan buwohnye ghase maneh. Memang sedap makannye.





Buwoh laghoh atopun deme panggei buwoh tampoi..ghopenye ade eghap eghap buwoh manggeh. gahsenye ijok le maneh sangat..masamnye lebih










Buwoh keghanji...ghasenye lemok lemok dan maneh sikit...tapi jaghang sangat di makan...Tapi ade sesetengoh deme buwat minyok daghi bijiknye.


Besambung lagi.......

Tiada ulasan:

Catat Ulasan